Kilka słów o przekaźnikach półprzewodnikowych

Przekaźniki półprzewodnikowe to potoczna nazwa dla przekaźników statycznych SSR, czyli Solid State Relay. Dzielą się na jednofazowe i trójfazowe, a zasilane mogą być prądem stałym lub prądem przemiennym. Zasada działania przekaźników półprzewodnikowych polega na zmianie sygnału wyjściowego w odpowiedzi na zmianę wejściowej wielkości fizycznej. Obwody mocy w przekaźnikach półprzewodnikowych połączone są elementami elektronicznymi. Przekaźniki półprzewodnikowe zostały wprowadzone na rynek pod koniec lat 80. i od tego czasu cieszą się niesłabnącą popularnością.

Budowa i zasada działania przekaźników półprzewodnikowych

Przekaźniki półprzewodnikowe składają się z komponentów elektronicznych. Termin solid state oznacza, że nie zawierają one żadnych elementów ruchomych. Zadaniem przekaźnika SSR jest sterowanie obciążeniem prądowym. Półprzewodnik sterowany jest analogowym obwodem elektrycznym, niekiedy sprzężonym z mikroprocesorem. Obwód wejściowy połączony jest z obwodem wykonawczym mocy za pomocą za pomocą elementu załączającego obciążenie. Może nim być triak, alternistor, tranzystor lub para tyrystorów SCR. Najczęściej stosowanymi elementami wykonawczymi są triaki i para tyrystorów. Przekaźniki półprzewodnikowe umożliwiają zwiększenie częstotliwości operacji łączeniowych, wybór momentu załączenia i możliwość wyłączenia obciążenia przy braku prądu. Przy dużych obciążeniach, przekaźniki są dodatkowo wyposażone w radiatory, odprowadzające ciepło.

W obwodach wejściowych przekaźników półprzewodnikowych znajduje się źródło promieniowania podczerwonego (dioda) i detektor promieniowania (fototranzystor, fototyrystor, fototriak) czyli element optoelektroniczny do separacji galwanicznej. Obwód wejściowy wyposażony jest także w rezystor, który ogranicza prąd płynący przez diodę. Uaktywnienie diody powoduje napromieniowanie elementu optoelektronicznego, który zaczyna przewodzić prąd i załącza obwód obciążeniowy. Do obwodu wejściowego może być podawane zarówno napięcie stałe jak i przemienne.

Zalety i zastosowanie przekaźników półprzewodnikowych

Przekaźniki półprzewodnikowe są odporne na wstrząsy, wibracje, środowisko agresywne, środki chemiczne i kurz. Ich odporność mechaniczną gwarantuje stałe zespolenie z materiałem obudowy. Charakteryzują się szybkością działania i mogą załączać wysokie prądy rozruchowe. Przekaźniki półprzewodnikowe załączają w czasie nie dłuższym niż 1ms. Są trwałe, żywotne i niezawodne w działaniu. Nie generują zakłóceń elektromechanicznych, zakłóceń elektromagnetycznych i zakłóceń o częstotliwościach radiowych. Nie występuje tutaj zjawisko łuku na stykach czy iskrzenia na stykach, a przy załączaniu w zerze nie ma zakłóceń. Zastosowanie przekaźników półprzewodnikowych pozwala ponad to skutecznie zredukować wartość prądu upływu. Za ich pomocą można uzyskać krótkie cykle przełączania. Warto jednak mieć na uwadze, że przekaźniki półprzewodnikowe są wrażliwe na przepięcia.

Przekaźniki półprzewodnikowe znajdują szerokie zastosowanie w wielu branżach przemysłu i usług. Wykorzystuje się je między innymi w przemysłowych wentylatorach, systemach RTG, w suszarkach i piecach elektrycznych, w procesach termoformowania, do wykonywania kąpieli galwanicznych, w urządzeniach spawalniczych i lutowniczych, do sterowania oświetleniem, a nawet w inkubatorach czy kserokopiarkach. Można za ich pomocą ograniczyć awaryjność komponentów maszyn i usprawnić ich działanie.